Europa bez euro?

Pomysł uruchomienia waluty euro stał się dobrym przyczynkiem do wznowienia dyskusji na temat istoty pieniądza, jego funkcji i celów. Po wielu dziesięcioleciach milczenia na ten temat, otwarła się znów możliwość dyskutowania o naturze pieniądza. Czym pieniądz jest, a czym być powinien? Jakie funkcje pieniądz pełni, a jakie funkcje pełnić powinien?

Te pozornie naiwne pytania stanowią jeden z podstawowych elementów współczesnego świata, w którym przyszło nam żyć; świata „totalnej polityki” zawłaszczającej kolejne obszary wolności ludzkich i obywatelskich. W totalitarnych państwach współczesnego Zachodu pieniądz stał się jednym z narzędzi realizacji celów politycznych. Warto więc dobrze znać zarówno cele totalitarnych władców, jak też metody, jakimi się posługują w realizacji swych celów.

Ludzie nauki w swych analizach starają się zachować obiektywizm w opisie zjawisk lub chociaż pozory obiektywizmu. Tymczasem pieniądz nie jest w najmniejszym nawet stopniu produktem natury. Jest w stu procentach wytworem człowieka, więc nie może być wyjęty z ocen moralnych. Wszystko, co dotyczy pieniądza, wymaga tedy ujęcia w kategoriach subiektywnych.

Oznacza to tyle, że każde pytanie o funkcje i rolę pieniądza powinno być uzupełniane pytaniem o moralną zasadność takiej funkcji i takiej roli. We współczesnych państwach totalitarnych nie możemy zapominać, że „wszystko zależy od władzy”, więc władza – władza państwowa, władza polityczna – w pełni odpowiada za wszystkie aspekty funkcjonowania pieniądza.

Jeżeli pieniądz pełni rolę niegodziwą – krzywdzi jednych, uprzywilejowując innych – to pełną odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponosi państwo. Nie można bowiem domniemywać, że zjawiska takie są władzy państwowej nieznane, czy też są przez tę władzę nierozumiane. Jeżeli funkcjonowanie pieniądza wymaga zmian z powodów moralnych, to jedyną do tego drogą jest zmiana „woli politycznej” władz państwowych.

W demokracji oznacza to konieczność wyłonienia przez obywateli innej orientacji politycznej, respektującej w swych poczynaniach wymogi moralne. Bez ustanowienia władzy państwowej kierującej się „wolą czynienia dobra” wszelkie rozważania o pieniądzu pozostaną bezpłodne: pieniądz nadal pozostanie narzędziem czynienia zła, pozostanie narzędziem realizacji partykularnych interesów wąskich grup i środowisk czerpiących korzyści kosztem materialnych krzywd wszystkich użytkowników tegoż pieniądza. A taki mamy dzisiaj stan rzeczy.

Hermetyczny język monetaryzmu, czy szerzej – nauk ekonomicznych – sprawia, że użytkownicy pieniądza nie rozumieją opisywanych przez naukowców zjawisk. Potrzebne jest więc pewnego rodzaju przetłumaczenie tej naukowej debaty na język potoczny. Potrzebne jest wyrażenie językiem potocznym dylematów związanych z emisją pieniądza fiducjarnego, który to pieniądz w całym świecie Zachodu został uznany za jedyne dopuszczalne rozwiązanie.

Należy więc z całą otwartością zadać sobie pytanie: czy pieniądz fiducjarny jest rozwiązaniem poprawnym z moralnego punktu widzenia? W sprawiedliwym świecie bowiem totalna może być tylko etyka. W granicach kodeksu etycznego wszystkie rozwiązania powinny być dopuszczalne, natomiast nie powinno być dopuszczalne żadne rozwiązanie wykraczające poza kodeks moralny.

Raport sporządzony pod nadzorem merytorycznym Robert Gwiazdowski

Badanie opublikowane przez Fundację Patrioci dla Europy

Copyright © 2024. Tous droits réservés Fondation Patriots for Europe.
La Fondation Patriotes pour l’Europe est partiellement financée par le Parlement européen et est seule responsable de ce contenu.